ਗੁਰ-ਗੱਦੀ ਦੀ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਹੜੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।
੧) ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਦਾ ਸਰੋਵਰ
ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਆਰੰਭ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਸੰਮਤ ੧੬੩੪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਮਤ ੧੬੪੩ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਪ੍ਰੇਮ ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਮੁੱਖੀ ਸਨ। ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਜਿਹੜੀ ਬੇਰੀ ਹੇਠਾਂ ਸਾਹ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਬੇਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪ੍ਰਕਰਮਾ ਵਿੱਚ ਹੈ।
੨) ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ
ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੋਲ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਕਾਨ ਬਣਵਾਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਵਾਇਆ।
੩) ਡਿਉੜੀ ਸਾਹਿਬ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕੋਲ ਡਿਉੜੀ ਬਣਵਾਈ। ਇਸ ਡਿਉੜੀ ਤੋਂ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੀ ਸੀ, ਕੋਈ ਘਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।
੪) ਸੰਤੋਖਸਰ
ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਕੰਮ ੧੬੨੭ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਤਾਲ ਨੂੰ ੧੬੪੫ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ ਕਰਵਾਇਆ।
੫) ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ
ਸੰਮਤ ੧੬੪੫ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੀ ਨੀਂਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਫਕੀਰ ਸਾਈਂ ਮੀਆਂ ਮੀਰ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਰੱਖਵਾਈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ ਸੰਮਤ ੧੬੬੧ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ। ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਰੱਖੇ ਗਏ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੰਦਰ ਹਰ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲਾ ਹੈ।
੬) ਸ਼੍ਰੀ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ
ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ੧੩-੧੪ ਮੀਲ ਦੂਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸੰਮਤ ੧੬੪੭ ਨੂੰ ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੋਵਰ ਦੀ ਖੁਦਵਾਈ ਆਰੰਭ ਕਰਵਾਈ। ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਥਾਂ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕੋੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਸ਼ਰਮ ਕੋੜ੍ਹਗੜ੍ਹ ਬਣਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਆਪ ਕਰਦੇ ਸਨ।
੭) ਕਰਤਾਰਪੁਰ (ਜਲੰਧਰ)
ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਸੂਬਾ ਅਜ਼ੀਮ ਖਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਇਆ। ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਈ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਖੋਦ ਕੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ।